На гэтыя пытаньні Юрыя Дракахруста на канале Свабода Premium адказвае расейскі палітоляг, намесьнік галоўнага рэдактара сайту Carnegie.ru Максім Самарукаў.
Самарукаў
- Стаўкі Пуціна ў цяперашнім крызісе не такія высокія, як у Хрушчова падчас Карыбскага крызісу.
- Перавага пазыцыі Расеі ў цяперашняй сытуацыі ў тым, што яна нічога пэўнага не абяцала. Яна сказала, што ёсьць нашыя патрабаваньні, што на адмову магчымы «вайскова-тэхнічны адказ» і ёсьць нашыя войскі, якія перасоўваюцца па нашай і беларускай тэрыторыі і па Чорным моры. Так супала. А ваяваць мы не зьбіраемся.
- Калі адказ на яе ўльтыматум наконт бясьпекі будзе сьціплы, у Расеі ёсьць значна больш варыянтаў адказу, чым вайна з Украінай.
- Зараз, каб пачалася вайна, аднаго стрэлу ў Данбасе недастаткова. Страляюць там увесь час з 2014 году. Каб правакацыя выклікала вайну, трэба, каб адзін з бакоў быў зацікаўлены ў вайне. Зараз, калі верыць афіцыйным заявам, гэтага ня хоча ані ўкраінскі, ані расейскі бок. Для таго каб гэта перарасло ў вайну, патрэбны вельмі маштабны наступ Украіны, на які будзе дадзены яшчэ больш маштабны адказ.
- Калі вы выставілі ўльтыматум і яго не задаволілі, то вы павінны рабіць нешта яшчэ. Высокая ўпэўненасьць у вайне, якая існуе на Захадзе, выклікана тым, што ўльтыматум у сьнежні быў надзвычай нерэалістычны.
- Але мне здаецца, што ёсьць іншыя варыянты. Гэты ўльтыматум даў Расеі даволі шмат. Упершыню за 30 гадоў пачаліся новыя перамовы паміж РФ і ЗША аб архітэктуры бясьпекі ў Эўропе. У ЗША ўсур’ёз абмяркоўваюць іншыя заклапочанасьці Расеі. Тое, што Расея вярнулася на такі ўзровень размовы, — гэта можна «прадаць» як перамогу.
- Вайскова-палітычны блёк, калі бачыць, што лідэр увязваецца ў авантуру, а потым вымушаны прынізьліва адступаць, рэагуе так, як на адступленьне Хрушчова пасьля Карыбскага крызісу. Менавіта гэтаму блёку можна «прадаць» аднаўленьне перамоваў з ЗША як посьпех.
- Вучэньні, у тым ліку і ў Беларусі, — інструмэнт ціску на Захад. Каб ЗША зразумелі, што ўсё сурʼёзна, што могуць быць вельмі прыніжальныя для іх наступствы. Таму на пункты ўльтыматуму трэба адказваць сурʼёзна.
- На 16-га прызначаная вайна. Так Крэмль не працуе. Ён нападае тады, калі ніхто не чакае.
- У расейскай арміі няма ніякай неабходнасьці прыцягваць да ваеннай апэрацыі беларускае войска. Гэта лішнія клопаты, пытаньні каардынацыі. У Казахстане ў межах апэрацыі АДКБ беларускі ўдзел быў сымбалічны. Гэта заўсёды прыемна. Дарэчы, амэрыканцы таксама ня любяць прыцягваць для баявых дзеяньняў саюзьнікаў. Для сымбалізму — часам прыцягваюць. Але ваююць яны самі. Спадзявацца на саюзьнікаў, калі невядома, на што яны здольныя, — гэта лішнія рызыкі.
- Наконт анэксіі Беларусі як мэты — гэта наўрад ці. Але «асваеньне» тэрыторыі Беларусі расейскім войскам — гэта адзін з найбольш імаверных «вайскова-тэхнічных адказаў» на адхілены ўльтыматум Масквы. І гэта — прамая пагроза бясьпецы саюзьнікаў ЗША, найперш Нямеччыне.
- У новага ўраду Нямеччыны вельмі адрозныя ад ЗША пазыцыі наконт гіпатэтычнай вайны з Украінай. Яны не гатовыя нават у выпадку вайны спыняць «Паўночны паток-2». Брытанскія самалёты з вайсковымі грузамі для Ўкраіны вымушаныя аблятаць Нямеччыну. Нямеччына адмаўляецца прадаваць зброю Ўкраіне.
- Я ня думаю, што Расея прызнае незалежнасьць ДНР і ЛНР. Бо гэта азначае выйсьці зь Менскіх пагадненьняў, пахаваць іх канчаткова. Цяпер Менскія пагадненьні нявыгадныя найперш Украіне, гэта інструмэнт ціску на Ўкраіну. Расея ўвесь час падкрэсьлівае, што Ўкраіна не выконвае гэтыя пагадненьні. Гэтыя пагадненьні — пастка, у якую завабілі ўкраінскае кіраўніцтва. І адмовіцца ад гэтых дыпляматычных дасягненьняў дзеля прызнаньня ДНР і ЛНР — не, гэта лухта.
- З пунктаў расейскага дыпляматычнага ўльтыматуму, выстаўленага Захаду ў сьнежні летась, невыканальна нічога, акрамя Менскіх пагадненьняў. Візыты Макрона і Шольца ў Маскву, новая сустрэча «нармандзкай чацьвёркі» на ўзроўні дарадцаў — гэта ўсё сьведчыць пра тое, што гэты пункт ультыматуму ўсё ж рэалістычны.
- Украінская палітычная эліта адкрыта кажа, што Захад напампоўвае ваенную пагрозу, каб прымусіць Кіеў пайсьці на саступкі Расеі.
- Расея за апошнія 10 гадоў вяла тры вайны. Гэта ўсё былі войны непрацяглыя, зь мінімальнымі стратамі. Расея навучылася ня ладзіць Афганістан і першую чачэнскую вайну. У Грузіі, ва Ўкраіне і Сырыі было ўсё зроблена хутка і пры мінімальных выдатках.
- Цяперашняя вайна з Украінай, калі яна і будзе, гэта будзе не вайна-акупацыя, а вайна-экзэкуцыя. За некалькі дзён зьнішчаецца баявы патэнцыял украінскай арміі, і ўсё. Мы паказваем Захаду, што нашы ўльтыматумы — гэта сурʼёзна. Калі вы не зразумелі зь першага разу, мы вам прадэманструем сілавое дзеяньне. І пасьля вернемся да абмеркаваньня нашага ўльтыматуму. І сэнс апэрацыі — паказаць, што браць Украіну ў NATO — гэта можа дорага абысьціся.
Пагроза нападу Расеі на Ўкраіну
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
