10 сьнежня ЦВК Беларусі прыняў дакумэнты для рэгістрацыі Сяргея Сыранкова кандыдатам у прэзыдэнты Беларусі на выбарах 2025 году. Выбары ў Беларусі пры Лукашэнку носяць несвабодны і недэмакратычны характар.
Старшыня праўладнай Камуністычнай партыі Беларусі Сяргей Сыранкоў першым падаў дакумэнты ў ЦВК Беларусі на рэгістрацыю кандыдатам у прэзыдэнты на выбарах 2025 году.
«Намі сабрана больш за 170 тысяч подпісаў», — сказаў Сыранкоў.
Для рэгістрацыі кандыдатам у прэзыдэнты неабходныя сама меней 100 тысяч подпісаў выбарнікаў, пацьверджаных пратаколамі абласных і Менскай гарадзкой камісіяў па выбарах прэзыдэнта. Колькі подпісаў здаў Сыранкоў, не паведамляецца.
6 сьнежня ў Беларусі завяршыўся збор подпісаў за вылучэньне кандыдатаў. Подпісы зьбіралі пяць чалавек: акрамя Сыранкова, гэта Аляксандар Лукашэнка, былая дэпутатка Ганна Канапацкая, дэпутат Палаты прадстаўнікоў Алег Гайдукевіч і старшыня праўладнай Рэспубліканскай партыі працы і справядлівасьці Аляксандар Хіжняк. Яшчэ два кандыдаты ўжо спынілі ўдзел у выбарах.
Ініцыятыўная група Лукашэнкі яшчэ 21 лістапада заявіла, што за яго вылучэньне сабралі сама меней 1,581 млн подпісаў — праваабаронцы заявілі, што гэтым лічбам «няма падставаў верыць». Гайдукевіч 22 лістапада адсправаздачыўся аб пераадоленьні мінімальнага парогу і выказаў намер працягнуць збор. Канапацкая заявіла, што яе ініцыятыўная група зьбірае штодня па 4 тысячы подпісаў, але агульнай колькасьці не назвала. Хіжняк і Сыранкоў сваімі посьпехамі публічна не дзяліліся.
З 1996 году ніводную выбарчую кампанію ў Беларусі незалежныя назіральнікі не прызнавалі празрыстай і адпаведнай дэмакратычным стандартам. Працэс падрыхтоўкі да сёмых прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі, прызначаных на 26 студзеня 2025 году, праходзіць пад кантролем уладаў, палітычнае поле краіны зачышчанае ад актыўных апанэнтаў Лукашэнкі.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Былая прэс-сакратарка МУС, прадзяржаўны камуніст і Канапацкая. Каму, апроч Лукашэнкі, дазволілі зьбіраць подпісы для ўдзелу ў выбарахВыбары 2025 году ў Беларусі
- Выбары прэзыдэнта Беларусі прызначылі на 26 студзеня 2025 году — нашмат раней, чым можна было чакаць. Такое рашэньне ўхвалілі на пасяджэньні Палаты прадстаўнікоў 23 кастрычніка. Паводле заканадаўства, сёмыя прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі павінны адбыцца не пазьней за 20 ліпеня 2025 году.
- Аляксандар Лукашэнка ўжо заявіў пра намер працягнуць сваю ўладу над краінай яшчэ прынамсі на пяць год. Гэта будуць ужо сёмыя выбары для аўтарытарнага кіраўніка дзяржавы. Колькі часу Лукашэнка застаецца ва ўладзе: онлайн-лічыльнік.
- Напярэдадні абвяшчэньня даты галасаваньня амбасадар Расеі ў Беларусі Барыс Грызлоў сказаў, што расейскі бок дапаможа Менску ў выпадку «спробаў дэстабілізацыі» ў часе выбараў, калі Беларусь зьвернецца па такую дапамогу.
- Офіс Сьвятланы Ціханоўскай, Аб’яднаны пераходны кабінэт і Каардынацыйная рада выпусьцілі сумесную заяву, у якой падкрэсьлілі, што цяперашняя электаральная кампанія праводзіцца ў сытуацыі глыбокага палітычнага крызісу ў Беларусі, а Аляксандар Лукашэнка незаконна ўтрымлівае ўладу шляхам рэпрэсіяў супраць беларускага грамадзтва, і заклікалі беларусаў «выказаць свой пратэст шляхам галасаваньня супраць усіх, хто крадзе нашае права голасу».
- Раней дэмакратычныя сілы Беларусі ўжо неаднаразова заяўлялі, што будуць дабівацца непрызнаньня гэтых выбараў міжнароднай супольнасьцю.
- Папярэднія выбары 9 жніўня 2020 году прайшлі ва ўмовах масавых фальсыфікацыяў і адзначыліся самымі масавымі пратэстамі за ўсю гісторыю незалежнай Беларусі. Вынікі выбараў не былі прызнаныя міжнароднай супольнасьцю, краіны Захаду неаднойчы ўводзілі санкцыі супраць рэжыму Лукашэнкі, якога ня лічаць легітымным прэзыдэнтам Беларусі.
- Палітычны крызіс, які ўзьнік пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі, і шырокамаштабныя рэпрэсіі ў краіне працягваюцца да гэтага часу.
- У турмах Беларусі застаецца каля 1,3 тысячы чалавек, якіх праваабаронцы прызналі палітвязьнямі (колькасьць асуджаных з палітычных матываў значна большая). З 2020 году праваабарончаму цэнтру «Вясна» вядомыя прозьвішчы сама меней 7400 фігурантаў крымінальных палітычных спраў у Беларусі, заведзеных з палітычных матываў. Зь іх 6013 чалавек ужо асудзілі (як мінімум 2336 чалавек — на пазбаўленьне волі, 681 — на «хімію»). Больш за 50 тысяч чалавек затрымлівалі з палітычных матываў.
- У сувязі з пагрозай палітычнага перасьледу Беларусь пасьля 2020 году, паводле розных ацэнак, пакінулі сотні тысяч беларусаў: сацыёляг Генадзь Коршунаў у траўні 2024-га ацэньваў маштаб палітычнай эміграцыі ў 500-600 тысяч чалавек, намесьнік кіраўніка МУС Карпянкоў у кастрычніку 2023 году казаў, што з 2020 году зь Беларусі зьехалі 350 тысяч чалавек.
- У Беларусі ліквідавалі амаль амаль усе палітычныя партыі, засталіся толькі 4 праўладныя партыі. Агулам грамадзкі сэктар краіны, пачынаючы з пасьлявыбарчага пэрыяду 2020 году, страціў ужо сама меней 1838 некамэрцыйных арганізацыяў (сярод іх грамадзкія аб’яднаньні, прафсаюзы, палітычныя партыі, фонды, недзяржаўныя ўстановы, асацыяцыі, рэлігійныя арганізацыі і інш.).
- Пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі прызналі «экстрэмісцкімі фармаваньнямі/арганізацыямі» і заблякавалі практычна ўсе незалежныя СМІ, журналісты гэтых мэдыя сутыкнуліся з затрыманьнямі, арыштамі, ператрусамі, адміністрацыйным і крымінальным перасьледам, многія вымушана пакінулі краіну і працягнулі працаваць з-за мяжы. За кратамі ў Беларусі цяпер застаюцца 36 прадстаўнікоў мэдыя.