Яшчэ 300 тысяч чалавек на вайну з Украінай. Што будзе пасьля павелічэньня прызыўнога ўзросту ў Расеі да 30 гадоў

Ілюстрацыйнае фота

Пасьля пачатку поўнамаштабнай вайны ва Ўкраіне Уладзімір Пуцін павялічыў колькасны склад расейскага войска на 137 тысяч чалавек.

Згодна зь ягоным плянам, у войску мусяць служыць 1 мільён 150 тысяч вайскоўцаў. Гэта і кантрактнікі, і салдаты тэрміновай службы. Да гэтага часу прызываць на тэрміновую службу ў Расеі маглі толькі мужчын ва ўзросьце ад 18 да 27 гадоў. Але гэта ў тэорыі.

На практыцы акно магчымасьцяў для расейскага вайсковага камісара ня дзевяць гадоў, а значна менш. Адразу пасьля школы большасьць патэнцыйных прызыўнікоў працягваюць адукацыю. Калі ідуць у ПТВ або тэхнікум, атрымліваюць адтэрміноўку на тры-чатыры гады; калі паступаюць у ВНУ, то адтэрміноўка можа доўжыцца чатыры, пяць ці нават шэсьць гадоў. А калі гаварыць пра будучых лекараў, то яны могуць атрымаць дыплём у 26 гадоў. Гэта значыць, у камісара застанецца ўсяго толькі год, каб такога прызыўніка знайсьці і даставіць на прызыўны пункт.

Акрамя таго, што ў многіх маладых людзей ёсьць легальныя адтэрміноўкі, дык яшчэ і саміх прызыўнікоў у апошнія гады стала значна менш. Цяпер па ўзросьце ў войска ідуць мужчыны, якія нарадзіліся падчас так званай дэмаграфічнай ямы ў Расеі. Калі ж прапанова міністра абароны Расеі Сяргея Шайгу будзе прынята, ваенкаматы змогуць прызываць мужчын ва ўзросьце да трыццаці гадоў, калі адтэрміноўкі на атрыманьне адукацыі ўжо ня будуць дзейнічаць.

«Разьлік на тое, каб захапіць тых маладых людзей, якія могуць быць прызваныя на вайсковую службу ў большай колькасьці на наступны год...», — лічыць Сяргей Крывенка з расейскай праваабарончай арганізацыі «Грамадзянін. Армія. Права».

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Падчас вайны з Украінай міністар абароны Расеі Шайгу прапанаваў давесьці колькасьць расейскай арміі да 1,5 млн чалавек

Тыя, каму ў 2023 годзе будзе 28, 29 і 30 гадоў, нарадзіліся ў 1995, 1994 і 1993 гадах. Тады Расея яшчэ была толькі на парозе дэмаграфічнай ямы, у якую правалілася ў сярэдзіне 1990-х. Паводле ацэнкі незалежнага расейскага дэмографа Аляксея Ракшы, калі зараз улады павялічаць верхнюю ўзроставую плянку прызыву ў армію, Міністэрства абароны можа атрымаць некалькі соцень тысяч кандыдатаў дадаткова.

«Мяркуючы па перапісе 2010 году і далейшых разьліках, калі мужчын ва ўзросьце 18–27 на пачатак надыходзячага году павінна было быць 7,3 млн, то 21–30 — 7,6 млн. Розьніца 300 тысяч», — кажа дэмограф Аляксей Ракша.

З гэтай лічбы, праўда, трэба адняць тых, хто выехаў з Расеі пасьля абвяшчэньня мабілізацыі. Першая хваля якраз датычылася самых маладых рэзэрвістаў. Але многія зь іх ужо пасьпелі вярнуцца. І могуць зноў апынуцца ў войску, толькі ўжо не ў якасьці мабілізаваных, а ў якасьці салдатаў тэрміновай службы, калі прапанова Шайгу будзе ўхвалена ўладамі. Наступны прызыў — вясновы. Традыцыйна ў Расеі ён пачынаецца 1 красавіка.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Iнстытут вывучэньня вайны: новая хваля мабілізацыі істотна пагоршыць становішча расейскага войска

Сяргей Шайгу таксама прапанаваў дазволіць салдатам зь першага дня тэрміновай службы заключаць кантракт зь Міністэрствам абароны. А гэта значыць, што яны могуць зь першага дня і трапіць на вайну. На думку дэмографа Аляксея Ракшы, вырашаючы зараз пытаньні прызыву, улады могуць сурʼёзна паўплываць на нараджальнасьць у Расеі ў будучыні: «У нас пік нараджальнасьці ў 29 гадоў у жанчын, а ў мужчын — у 32 прыкладна. Тое, што нейкая частка гэтых мужчын можа трапіць у войска, гэта з пункту гледжаньня дэмаграфіі горш, чым калі б у войска трапілі зусім маладыя юнакі ва ўзросьце 18–20 гадоў».

У камэнтары расейскаму дзяржаўнаму агенцтву ТАСС кіраўнік камітэту абароны Дзярждумы Андрэй Картапалаў сказаў, што прапанова міністра Шайгу аб павелічэньні ўзроставай плянкі для прызыўнікоў можа быць прынята ў наступным, 2023 годзе. Расейскі праваабаронца Рыгор Сьвярдлін напісаў у сябе ў фэйсбуку, што, на яго думку, прызываць мужчын з узроставай групы 27-30 гадоў пачнуць ужо зараз.

Вайна Расеі супраць Украіны

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.