Паводле рашэньня Натальлі Качанавай пры адміністрацыі Аляксандра Лукашэнкі створаная працоўная група экспэртаў у галіне права дзеля «выкарыстаньня навуковых мэтадаў пры падрыхтоўцы праектаў найважнейшых законаў і прагназаваньня іх наступстваў».
Працоўная група можа як распрацоўваць рэкамэндацыі для ўдасканаленьня заканадаўства, так і рабіць экспэртныя заключэньні наконт праектаў найважнейшых законаў. Яна падзеленая на чатыры падгрупы, якія можна ўмоўна назваць «канстытуцыйнай», «гаспадарчай», «гуманітарнай» і «сілавой».
У склад працоўнае групы ўвайшлі амаль паўсотні чалавек. Пераважна гэта супрацоўнікі дзяржаўных інстытутаў і ВНУ — прафэсары, дактары навук, кіраўнікі інстытутаў, дэканы факультэтаў, загадчыкі катэдраў і шараговыя выкладчыкі.
З тых, чыя асноўная праца не выкладчыцкая, — старшыня Міжнароднага арбітражнага суду пры Гандлёва-прамысловай палаце Ян Функ і судзьдзя Вярхоўнага суду Леаніда Бакіноўская ў «гаспадарчай групе», дэпутат Палаты прадстаўнікоў Ігар Марзалюк у «гуманітарнай», намесьнік старшыні Сьледчага камітэту Валер Гайдучонак, дэпутатка Палаты прадстаўнікоў Людміла Міхалькова і былы першы намесьнік дырэктара дзяржаўнага Нацыянальнага цэнтру заканадаўства і праўных дасьледаваньняў Аляксандар Макарэвіч.
Падобна, што заключэньні працоўнай групы ня маюць ніякай юрыдычнай сілы. Група працуе «на грамадзкіх асновах». Яе заключэньні ня будуць падавацца наўпрост Лукашэнку, а будуць выкарыстоўвацца «пры падрыхтоўцы матэрыялаў для дакладу кіраўніку дзяржавы адпаведных праектаў заканадаўчых актаў».
Пастухоў: «Фармуюць групы паводле прынцыпу «хто будзе лепш служыць гэтай уладзе»
Міхаіл Пастухоў
Былы судзьдзя Канстытуцыйнага суду прафэсар Міхаіл Пастухоў кажа Свабодзе, што да ўдзелу працы гэтай групы трэба далучаць усіх зацікаўленых навукоўцаў і юрыстаў, а ня толькі тых, чые погляды супадаюць з уладнымі. Ён прапануе далучыць да групы незалежных юрыстаў, у тым ліку тых, хто супрацоўнічае з праваабарончымі арганізацыямі. У якасьці прыкладу ён называе юрыстаў Гары Паганяйлу, Алега Воўчака і Мечыслава Грыба.
«Мяркую, што нам прыйдзецца распрацоўваць альтэрнатыўныя праекты, калі нам стане вядома пра распрацоўкі гэтай групы, — разважае Пастухоў. — Лічу, што мы будзем з гэтай групай ісьці паралельным курсам. Калі стане вядома, што яны нешта ствараюць, я лічу, мы павінны прапанаваць грамадзтву альтэрнатыўны падыход.
Калі стане вядома, што яны нешта ствараюць, я лічу, мы павінны прапанаваць грамадзтву альтэрнатыўны падыход
Я бачу тут відавочную дыскрымінацыю незалежных юрыстаў. Чаму нас адлучаюць ад гэтай дзяржаўнай працы? Я хацеў бы давесьці да тых, хто гэтым займаецца, што трэба ўлічваць досьвед і веды ўсіх юрыстаў, якія ёсьць грамадзянамі гэтай краіны. Мы сапраўдныя грамадзяне і ніхто ня мае права адлучаць нас ад удзелу ў дзяржаўным будаўніцтве!»
Тое, што працоўная група будзе абмяркоўваць ужо абмеркаваныя дэпутатамі законапраекты, Пастухоў лічыць нармальнай зьявай: пакуль закон не прыняты, на стадыі распрацоўкі яго можна абмяркоўваць. Але ў сьвеце працэс законатворчасьці часьцей за ўсё не такі, як у Беларусі:
«Практыка звычайна такая. Нехта прапануе прыняць нейкі закон, часта гэта самыя дэпутаты. Калі ініцыятыва знаходзіць падтрымку, ствараецца працоўная група, у якую залічваюцца самыя вядомыя і аўтарытэтныя спэцыялісты — юрысты, эканамісты, фінансісты... Лічыцца, што ў распрацоўцы законапраекту павінны ўзяць удзел якраз самыя аўтарытэтныя, незалежныя і дасьведчаныя спэцыялісты.
У нас жа фармуюць групы паводле прынцыпу „хто будзе лепш служыць гэтай уладзе“. Я лічу гэта формай дыскрымінацыі і парушэньнем прынцыпу роўнасьці грамадзянаў. Гэта паганая практыка, якую трэба як мага хутчэй скасаваць».