Беларускі рэжысэр- дакумэнталіст Юры Хашчавацкі паглядзеў некалькі сэрыяў фільму “Сетка”, які цяпер ідзе па Першым нацыянальным тэлеканале.
Юры Хашчавацкі паведаміў “Свабодзе”, што ён зьбіраецца неўзабаве адкрыць уласную кінашколу і набіраць у яе студэнтаў. Таму ён паглядзеў фільм “Сетка” з жаданьнем зрабіць для будучых вучняў нейкія карысныя высновы, як рабіць ці як не рабіць дакумэнтальнае кіно. Але такіх высноваў мала:
Ствараецца ўражаньне: ён хітруе, крывадушнічае, адкрыта ў вочы гледачу не зазірае
“Я магу ім сказаць: вось заўважце – вядоўца не глядзіць у кадр, безупынна адводзіць вочы ўбок. Адразу ж ствараецца ўражаньне, што ён хітруе, крывадушнічае, адкрыта ў вочы гледачу не зазірае. Мог бы паказаць інтэрвію, у якім суразмоўцы ў прынцыпе не разумеюць таго, пра што гавораць... Гэта хоўм-відэа хлопцаў, якія яшчэ нічому не навучыліся”.
Што да агульнага зьместу сэрыялу “Сетка”, то спадар Хашчавацкі ацэньвае гэты фільм як непераканаўчы:
“Маё першае ўражаньне, што гэта як зомбі, ведаеце, быццам бяруць мёртвага чалавека і прымушаюць яго рухаць рукамі і нагамі. Гэтак жа ў гэтым фільме. Зьнешне нібыта ўсё ў парадку: маладыя твары, эфэкты, нейкі рытм і музыка, але на самой справе гэта плён мысьленьня нездаровых людзей”.
Спадар Хашчавацкі, сярод іншага, заўважыў, што ў фільме выступала шмат дэпутатаў ад апазыцыі з Украіны:
Гэта як зомбі... бяруць мёртвага чалавека і прымушаюць яго рухаць рукамі і нагамі
“Выглядае, што амэрыканскія фонды зрабілі аранжавую рэвалюцыю, каб гэтыя людзі маглі сядзець і паліваць на сваю ўладу. Вось гэта сапраўды цудоўнае дасягненьне”.
На думку Юрыя Хашчавацкага, гэта адзін з прыкладаў таго, што ў фільме няма лёгікі, што праца зробленая малапрафэсійна:
“Увогуле гэта не кіно, абмяркоўваць як кіно гэта немагчыма, гэта тэлеперадача, зробленая ў кліпавым сучасным рэжыме, туды прыцягнутыя ня самыя складаныя эфэкты: выкадроўкі, узбуйненьні, але так трэба здымаць папсу. Думаю, што гэта і ёсьць папса, прапагандысцкая папса”.
Юры Хашчавацкі зьвяртае ўвагу і на тое, што фільм паказваюць адначасова з трансьляцыямі з эўрапейскага чэмпіянату па футболе. Такім чынам, і час паказу выбраны няўдала, мала хто паглядзіць.
“Людзі з улады такімі перадачамі ў асноўным настройваюць саміх сябе на ўспрыманьне таго, што адбываецца. Гэта фільм, як мне падаецца, для ўнутранай прапаганды, яны хочуць самі сябе пераканаць, што дзейнічаюць правільна. Такі фільм з нармальных людзей ніхто глядзець ня будзе. Падобную праграму могуць глядзець толькі два тыпы людзей: першы – тыя, якія цікавяцца палітыкай і спрабуюць зразумець, што адбываецца. Але на іх гэтая праграма ня можа паўплываць, бо яны даўным-даўно ўсё зразумелі. Другі тып людзей, якія гэта глядзяць, – гэта схаваныя шызафрэнікі, якім цікава, каб іх палохалі, паказвалі нейкія жахі, што вакол адны ворагі і павукі поўзаюць”.
Як вывелі за 15 гадоў катэгорыю абсалютна несумленных маладых людзей
Фільм “Сетка” выклікаў у Юрыя Хашчавацкага і адно сур’ёзнае пытаньне агульнаграмадзкага гучаньня:
“Як вывелі за гэтыя 15 гадоў катэгорыю абсалютна несумленных маладых людзей, якія ўсё гэта робяць, у якім інкубатары іх гадавалі?”
Выкарыстаньне здымкаў спэцслужбаў і незаконна запісаных тэлефонных размоваў, на чым пабудаваная значная частка гэтага фільму, у нармальнай дакумэнталістыцы выключана, -- перакананы Юры Хашчавацкі.
“Яны ня маюць такога права, людзі могуць падаць у суд і выйграць гэты суд, гэта па-за этыкай прафэсіі, гэта тыя самыя рэпрэсіўныя і незаконныя хады, якія выкарыстоўвае наша ўлада ў адносінах да звычайных людзей, якія няспынна сутыкаюцца зь беззаконьнем”.
Юры Хашчавацкі не зьбіраецца глядзець далейшыя сэрыі “Сеткі”, ён кажа, што для яго ў гэтым фільме ўсё ясна. Пагатоў ёсьць цікавая альтэрнатыва – футбольны чэмпіянат Эўропы.